دولت چهاردهم علاوه بر مطالبات جدی در زمینه دگرگونی اوضاع معیشتی مردم، با طیفی از انتظارات و مطالبات در حوزه‌های مدنی و سیاسی مواجه است.
از سوی دیگر، طی کمتر از یک سال گذشته، فضای سیاسی و رسانه‌ای کشور تحت تاثیر این مطالبات و تحولات جدید، دگرگونی‌هایی یافته که موضوع گفت‌وگوی پژوهشگر ایرنا با «محمدعلی وکیلی» نماینده پیشین مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و مدیر مسئول روزنامه ابتکار بوده است.
متن کامل این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:حوصله مردم از آن گذشته که دیگر بتوانند صبر یک نسلی کنند تا نتیجه نسل بعدی، نتیجه گوارایی شود. مردم صبر نسلی کردند اما دستاورد نسل بعدی را ندیدند. به همین جهت، در نقطه‌ای که الان با هم صحبت می‌کنیم مردم در شرایط بی‌حوصلگی هستند و هر آنچه را که مطالبه می‌کنند در لحظه است
ایرنا: با ورود کشور به فضای انتخاباتی در سال ۱۴۰۳ و سپس رای آوردن مسعود پزشکیان، چه دگرگونی‌هایی در جو رسانه‌ای و ارتباطاتی کشور به وقوع پیوست؟ آیا فضای فعالیت‌های رسانه‌ای پویاتر شده یا تغییر چندانی در این فضا رخ نداده است؟
رسانه‌ها سال‌ها است به لحاظ اقتصادی در بدترین شرایط ممکن هستند و به نظر می‌رسد که رها شده‌اند و انگار متولی خاصی وجود ندارد.
حُسن دولت آقای پزشکیان این است که فضای جامعه را از تنش و دوقطبی گذشته خارج کرد و الان جامعه در یک آرامش نسبی به سر می‌برد و سوژه‌های تنشی هم در کشور کاهش یافته است، البته برای خیلی از رسانه‌ها فضای تنش و برای کشور فضای آرامش بهتر است و الان با دورشدن فضای تنش، شاهد آرامش در کشور هستیم که تقریبا شرایط بی‌مانندی است.
آقای پزشکیان پیش‌قراول وفاق و دولتش هم دولت وفاقیون است و می‌توان گفت که بسیاری از مخالفان در دولتش سهم دارند. به عبارتی، در این دولت همه رنگ‌ها وجود دارد، بنابراین دلیلی برای دعوا و تنش وجود ندارد. هنر آقای پزشکیان در بالاترین سطح این است که توانست با جلب اعتماد در یک فضای اعتمادی کار کند و البته جناح‌ها هم به بلوغی رسیدند که باید به دولت فرصت داد تا در پرتو وفاق، گره‌های اصلی کشور را باز کند.
در میان جناح‌های مختلف، دلیل عدم سهم‌خواهی اصلاح‌طلبان و همراهی با روش‌های وفاقی و ابداعی پزشکیان این است که آنها می‌خواهند مساله اصلی کشور یعنی مشکلات معیشتی حل شود وگر نه گروه‌های پیروز اجازه نمی‌دهند که طرف مخالف سهمی در دولت جدید داشته باشد.
ایرنا: چشم‌انداز فضای رسانه‌ای و ارتباطاتی را در دوره تصدی دولت چهاردهم چگونه می‌بینید؟
در شرایط کنونی فضای عمومی کشور همان طور که اشاره کردم فضای آرامش است و این موضوع برای رسانه هم خوب است و هم بد.
این فضا برای رسانه ناظر به منافع ملی گوارا است اما برای رسانه ناظر به منافع خودش نه زیرا نانِ رسانه‌های ناظر به منافع خود در دعوا وتنش است و الان خوشبختانه دعوا و تنش نیست بنابراین می‌توان گفت برای رسانه‌های معطوف به منافع ملی شرایط مطلوب است.
فضای کشور، فضای امید است و همه مردم و رسانه‌ها نیم‌نگاهی به تحولات دارند چون قرار است در پس مساله مذاکرات، گشایشی رخ دهد و سختی‌هایی که بر جامعه و رسانه‌ها حاکم هست به دلیل وجود نیم‌نگاه امید، همچنان قابل تحمل هست.
اشکالی که در برجام رخ داد این بود که برجام ماحصل یک کار بزرگ بود ولی در اتمسفر دوقطبی شکل گرفت و این دوقطبی باعث شد که عقبه برجام خالی شود. هنر پزشکیان این است که به دوقطبی دامن نمی‌زند و احساس می‌کنم که اگر توافقی حاصل شود توافقی پایداری خواهد بود
ایرنا: یکی از وعده‌های مهم دولت چهاردهم رفع فیلترینگ بوده و هست. نظر شما درباره این وعده و مسیری که تاکنون دولت پیموده چیست؟
چند روز پیش خواستم سرمقاله‌ای پیرامون دستاوردهای ۹ماهه دولت آقای پزشکیان بنویسم؛ فهرستی از دستاوردهای برجسته دولت را تهیه کردم و در صدرش موضوع رفع فیلترینگ بود.
البته تدبیری که دولت درحوزه اهل سنت به کار گرفت و تهدیدها را با تدبیری به فرصت تبدیل کرد هم از دستاوردهای بزرگ محسوب می‌شود اما وقتی به شرایط عمومی کشور رسیدم، دیدم در قیاس با حجم مشکلات ناشی از اوضاع معیشت، این دستاوردها قابل رقابت با مسائل و مصائبی که بر مردم گذشته نیست.
در ایام نوروز خدمت آقای پزشکیان عرض کردم که من با سفر به برخی مناطق کشور متوجه شدم وضع مردم در مقیاس دستاوردها و شرایط کشور از لحاظ معیشت و شاخص امید بسیار نگران کننده است. بنابراین می‌توان گفت دستاوردهایی که دیروز جز آرزوهای مردم بودند امروز حالتی فانتزی یافته‌اند. رفع فیلترینگ هم در چنین وضعیتی است؛ همچنان که در گذشته رفع فیلترینگ به عنوان بخشی از کیفیت زندگی و جزو مطالبات اصلی مردم بود اما الان به مطالبه فانتزی تبدیل شده است.
ایرنا: در فضای کنونی و طی هفته‌های اخیر شاهد برخی فراز و فرودها در مواضع مخالفان و منتقدان دولت بوده‌ایم مثلا در شرایطی که گروهی مخالفت‌هایی جدی با برخی سیاست‌ها و نیز مسئولان سابق و لاحق اجرایی بروز داده و می‌دهند، در زمینه مذاکرات هسته‌ای دسته‌ای از مطبوعات و چهره‌های سیاسی مواضع همسوتری اتخاذ کرده‌اند. چه دیدگاهی در مورد این تحولات دارید؟ آیا می‌توان این تحولات را در چارچوب موفقیت گفتمان وفاق تفسیر کرد؟
مقاومت آقای پزشکیان برابر برخی مواضع مخالفان به ویژه لایحه پرمساله حجاب و مقاومت برای به تصویب رساندن لایحه پالرمو بسیار ستودنی است، اما اثرش در پر کردن سفره مردم هنوز بسیار نازل است چون حوصله مردم از آن گذشته که دیگر بتوانند صبر یک نسلی کنند تا نتیجه نسل بعدی، نتیجه گوارایی شود. مردم صبر نسلی کردند اما دستاورد نسل بعدی را ندیدند. به همین جهت، در نقطه‌ای که الان با هم صحبت می‌کنیم مردم در شرایط بی‌حوصلگی هستند و هر آنچه را که مطالبه می‌کنند در لحظه است.
ایرنا: دولت چهاردهم و اعضای آن در برخی مواضع و مسائل با هجمه‌های رسانه‌ای و سیاسی از سوی رقبا مواجهند؛ چشم‌انداز پروژه وفاق را در عرصه رسانه چگونه می‌بینید؟
در فرصتی که فراهم شد خدمت آقای پزشکیان رسیدم و به ایشان گفتم اشکالی که بر شما می‌گیرند این است که دولت وفاق اهداف رای مردم را نادیده می‌گیرد از نظر من این اشکال وارد نیست. دولت وفاق اگر ۱۸ رقیب انتخاباتی به عنوان ۱۸ وزیر انتخاب کند و به رفع تحریم و گشایش در سیاست خارجی منتهی شود دولت ماندگاری خواهد شد و آقای پزشکیان هم قهرمان ملی خواهد بود اما اگر ۱۸ نفر مثل رئیس دولت اصلاحات ۱۸ وزیر ایشان باشند ولی درِ حکمرانی بر همین پاشنه‌ای که تا حالا چرخیده، بچرخد این دولت محکوم به ورشکستگی است پس باید بدانیم مساله مردم چیست؟
مساله مردم ایران این است که کشورهای همسایه در پلتفرم توسعه افتادند و در توسعه از همدیگر سبقت می‌گیرند. ما هم باید وارد پلتفرم توسعه شویم. پلتفرم توسعه این است که با جهان وارد آشتی شویم و از طریق تعامل با جهان اهداف خود را دنبال کنیم.
کلید پیشرفت، رفع تحریم‌های ظالمانه است و رفع تنش در حوزه سیاست خارجی هم در پرتو تعامل با جهان امکان‌پذیر است و بقیه حرف‌های تکراری و شعاری است. این، تنها راه پیشرفت ما است و آقای پزشکیان از این جهت موفق بوده چون راه رسیدن به رفع تحریم‌ها را اجماع داخلی می‌داند. راه رسیدن به رفع تحریم ایجاد یک همبستگی و همدلی داخلی است و این موفقیت از مسیر و معبر جلب اعتماد اتفاق می‌افتد.
فضای کشور، فضای امید است و همه مردم و رسانه‌ها نیم‌نگاهی به تحولات دارند ...با دورشدن فضای تنش، شاهد آرامش در کشور هستیم که تقریبا شرایط بی‌مانندی استباید دانست اشکالی که در برجام رخ داد این بود که برجام ماحصل یک کار بزرگ بود ولی در اتمسفر دوقطبی شکل گرفت و این دو قطبی باعث شد که عقبه برجام خالی شود. برجام پتکی برای تشکیل دوقطبی شد. در حالی که هنر پزشکیان این است که به دوقطبی دامن نمی‌زند و احساس می‌کنم که اگر توافقی حاصل شود توافقی پایداری خواهد بود و این توافق، توافق دولت نیست بلکه توافق نظام است. در برجام توافق، توافق دولت روحانی شد و برجام به جای اینکه برجام نظام جمهوری اسلامی شود، برجام دولت روحانی شد و به همین دلیل عقیم ماند.
در صورت توافق، این توافق حتما پشتوانه خواهد داشت چون به لحاظ صورت‌بندی در ساحت قدرت نظام دنبال می‌شود و به نظرم کار درستی است و به امیدآفرینی در جامعه کمک می‌کند.
ایرنا: به نظر شما واکنش دولت در مقابل صداهای مخالف و رقبا و در مجموع در فضای رسانه‌ای و ارتباطاتی کشور چگونه باشد؟
خوشبختانه صداهای رادیکال هر روز ضعیف‌تر می شود و به رغم اینکه صداهای رادیکال در ابتدای مجلس دوازدهم صدای اکثریت بود اما ترکیب هیئت رئیسه اجلاسیه دوم مجلس نشان داد که این صداها هر روز ضعیف‌تر می‌شود و فضای همدلی در سپهر سیاسی کشور وجود دارد و عقلای جبهه پایداری هم می‌فهمند که مخالفت و مقاومت آنها با دولت سهمی در بین مردم ندارد.
حُسن دولت پزشکیان این است که بهانه را از همه گرفته و ظرفیت قوا را به جای تقابل به تعامل تبدیل کرده و از آنها بهره گرفته است. البته این ظرفیت‌ها در مقیاس این ناترازی محدود است و باید دید که راه جدید حوزه سیاست خارجی منجر به گشایش‌هایی از نظر اقتصادی خواهد شد یا خیر.