به گزارش ایرنا، علی زینی‌وند ۱۲ خردادماه در نشست شورای مرکزی حزب کارگزاران حضور یافت و با یاران سیاسی مرحوم هاشمی رفسنجانی دیدار کرد. روزنامه سازندگی ـ ارگان رسمی کارگزاران ـ ۱۳ خردادماه جزئیاتی از دیدار معاون سیاسی وزیر کشور با تکنوکرات‌ها منتشر و به نقل از او اعلام کرد که اجرای مدل تناسبی انتخابات شورای شهر تهران به‌صورت پایلوت در سال آینده برگزار می شود. هدف از این کار هم شفاف‌سازی، کیفی‌سازی مدیریت شهری و تقویت نقش احزاب اعلام شده است.
سرانجام،خبر برگزاری انتخابات شوراها به صورت تناسبی روز شنبه ۱۷ خردادماه درخروجی پایگاه اطلاع رسانی وزارت کشور قرار گرفت. ماجرا از آن قرار بود که معاون سیاسی وزیر در حاشیه نشست رابطین انتخاباتی استانداری‌های همدان، زنجان، اصفهان و مرکزی با بیان اینکه یکی از مباحث جدیدی که در این دوره از انتخابات مطرح است، موضوع «انتخابات تناسبی» در شهر تهران است که برای نخستین‌بار اجرایی می‌شود، گفت این مدل از انتخابات، تحولی در شیوه رقابت سیاسی در سطح شورای شهر تهران به شمار می‌رود. (متن کامل خبر را اینجا بخوانید)
چرا با تناسبی شدن انتخابات احزاب پَروبال می‌گیرند؟
اکنون که قرار است انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در حوزه انتخابیه تهران سال ۱۴۰۵ به صورت تناسبی برگزار شود، باید پرسید تفاوت آن با شیوه فعلی چیست و چرا احزاب با «تناسبی شدن» پَر و بال بیشتری می‌گیرند؟
در حال حاضر نظام انتخاباتی کشور در همه حوزه‌های انتخابیه «اکثریتی» است. به این معنی که به تعداد کرسی‌های حوزه انتخابیه، نامزدهای با بیشترین رأی (در صورت کسب نصاب لازم) پیروز انتخابات معرفی می‌شوند، اما عوامل مختلفی سبب می‌شوند نظام اکثریتی در حوزه‌های انتخابیه مختلف ویژگی‌های متفاوتی داشته باشد. در حوزه‌های انتخابیه تک‌کرسی و شهرستان‌های کوچک این نظام انتخاباتی در کنار تمرکز شدید نظام اداری در کشور و جایگاه مقامات محلی نظیر شهردار، منجر به ایجاد ارتباطی بسیار نزدیک بین مردم و نمایندگان می‌شود تا جایی که نماینده جایگاه بسیار کلیدی در پیگیری امور محلی و حتی اجرایی حوزه انتخابیه خود پیدا می‌کند و باید بخش زیادی از وقت و اولویت خود را به آن اختصاص دهد.
براین اساس، یک راه حل برای عبور از آن، استفاده از نظام انتخاباتی تناسبی بود. از آنجا که ایرادهای جدی وارده به نظام انتخاباتی اکثریتی یک یا چند شهرستانی، سال‌ها ذهن مجالس مختلف را به‌خود مشغول می‌کرد، برای رها شدن از اشکالات متعدد نظام اکثریتی شهرستانی و استانی و استفاده از مزیت نظام تناسبی با رعایت تعداد کرسی‌های حوزه‌های فرعی شهرستانی، طرحی تحت عنوان «نظام انتخابات تناسبی» در خانه ملت تدوین و تصویب شد و توانست از فیلتر شورای نگهبان نیز عبور کند.
تناسبی شدن چه می‌گوید؟
اگر بخواهیم مصوبه مجلس درباره انتخابات تناسبی را به زبان ساده توصیف کنیم، به این معناست که احزاب و فهرست های انتخاباتی به میزان نسبت آرای خود از کل آرا، از کرسی‌های مجلس و یا پارلمان شهری سهم می‌برند، یعنی برای شهر تهران که گرایش‌های سیاسی مختلفی اعم از اصلاح‌طلب یا اصولگرا وجود دارد، مثل مجالس دهم و یازدهم ماهیت «همه یا هیچ» اتفاق نمی‌افتد که همه نمایندگان مجلس اصلاح‌طلب یا اصولگرا باشند.
ابوالفضل ابوترابی‌فرد عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در مجلس با بیان اینکه تناسبی بودن یعنی به تناسب میزان آرایی که هر لیست به دست می‌آورد، افراد به شورای شهر تهران راه پیدا می‌کنند،گفت: در حقیقت نمایندگان تفکرات اصلی در بدنه سیاسی جامعه به شورا راه پیدا می‌کنند. در حال حاضر وقتی یک لیست اکثریت آرا را به دست می‌آورند، از دیگر لیست‌ها نماینده‌ای در شورای شهر تهران حضور ندارند اما وقتی انتخابات تناسبی شود، حتی یک یا دو نفر هم که شده از لیست‌های دیگر به تناسب آرای کسب شده، به شورا راه پیدا خواهند کرد و اصطلاحاً نمایندگان تفکرات مختلف حتی به تعداد محدود در شورای شهر حضور دارند.
ابوترابی فرد برای مثال از مجلس دهم نام برد و یادآور شد: در آن دوره ۴۲ درصد اصولگرایان و ۵۱ درصد اصلاح‌طلبان رای آوردند، در صورتی که یک نفر از اصولگرایان در لیست تهران نبود. درحالی که ۴۲درصد رای انتخابات مجلس را داشتند. اگر انتخابات تناسبی شود براساس همین نسبت‌ها، طیف های مختلف اعم از اصلاح‌طلبان و اصولگرایان به مجلس یا شورای شهر وارد می‌شوند. البته چون برای اولین بار این نوع انتخابات برگزار می‌شود در اجرا با مشکل روبه‌رو خواهیم شد اما باید از یک جا شروع می‌کردیم به همین دلیل ترجیح دادیم از تهران شروع کنیم که به لحاظ فرهنگی رای به لیست های انتخاباتی جا افتاده است. این اقدام کار را در آینده روان می‌کند و معایب آن مشخص می‌شود که می‌توان آن را برطرف کرد. نکته بسیار مهم این است که با این روش در عمل به سمت حزبی‌شدن انتخابات حرکت می‌کنیم.
در انتخابات تناسبی سهم جریان‌های سیاسی مختلف تا حدی تثبیت شده و تک‌صدایی رخ نمی‌دهد، از هر فهرست نمایندگان برجسته و باسابقه‌ای که بیشترین رأی را کسب کرده‌اند راهی مجلس و یا شوراها می‌شوند و کارآمدی آن نهاد افزایش می‌یابد
فقط مجلسی ها نیستند که به تناسبی شدن انتخابات چراغ سبز نشان داده‌اند، بلکه برخی از سیاسیون و فعالان حزبی هم مدافع آن هستند.
افشین حبیب‌زاده عضو شورای پنجم شهر تهران [شورایی که کامل در اختیار اصلاح طلبان بود] از جمله این شخصیت‌ها شناخته می‌شود. او در گفت‌وگویی تاکید کرد: بهترین روش رسیدن به شورایی با تضارب آرا برای ما که هنوز انتخابات حزبی را شروع نکرده‌ایم، این است که این کار(تناسبی شدن) را از شوراها شروع کنیم،
حبیب زاده افزود: من فکر می‌کنم با توجه به شرایط کنونی کشور و تعدد احزاب اگر مکانیزمی طراحی شود که مردم در انتخابات شوراها به احزاب یا جبهه‌های مختلف رای دهند و به عبارتی با رای به این تشکل‌ها و جبهه‌های سیاسی، با توجه به میزان آرایی که کسب شده، کاندیداهای آنها در شوراها حضور پیدا کند، منافع متعددی به وجود خواهد آمد و با تضارب آرا نیز در شوراها مواجه خواهیم بود.
وی که در شورای مرکزی حزب اسلامی کار هم عضویت دارد می‌گوید: از همه این‌ها مهم‌تر این است که احزاب رفتار خود را در مدیریت شهری و مصوبات آن بر عهده می‌گیرند. اگر اعضای شورای شهر با مصوبات و تصمیمات خود در نهایت منافع مردم و شهرها را تامین نکنند، در دوره بعد با آرای کمتری مواجه می‌شوند. به نظر من اجرای این ترکیب شدنی است و در کشورهای دیگر هم اجرا شده و جواب داده است
نتیجه‌گیری...
بالاخره نظام تناسبی در کلانشهرها انگیزه حضور جریان‌های سیاسی مختلف و حامیان آنها را افزایش می دهد و سبب افزایش مشارکت در انتخابات خواهد شد. در انتخابات تناسبی سهم جریان‌های سیاسی مختلف تا حدی تثبیت شده و تک‌صدایی را شاهد نخواهیم بود، از هر فهرستی، نمایندگان برجسته و باسابقه‌ای که بیشترین رأی را کسب کرده‌اند راهی مجلس و یا شوراها می‌شوند و کارآمدی آن نهاد افزایش می‌یابد و با توجه به رقابت فهرست‌ها به جای افراد، تحزب و هماهنگی داوطلبان فهرست‌ها افزایش خواهد یافت و با تقویت احزاب سیاسی، دیگر شاهد ائتلاف‌های شکننده نخواهیم بود.