به گزارش ایرنا، پدافند در مفهوم کلی، دفع، خنثی کردن و یا کاهش تاثیرات اقدامات آفندی دشمن و ممانعت از دستیابی به اهداف خودی است. پدافند به دو بخش پدافند عامل و پدافند غیرعامل تقسیم می‌شود که پدافند عامل عبارت است از رویارویی و مقابله مستقیم با دشمن و به کارگیری جنگ افزارهای مناسب و موجود به منظور دفع حمله و خنثی کردن اقدامات آفندی دشمن.
با توجه به حجم تهدیدها و توطئه های دشمنان، نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران نیازمند قدرت دفاعی در زمین، دریا و به ویژه مرزهای هوایی کشور است بر همین اساس با توجه به تغییر راهبرد نبرد در سال‌های پایانی دهه ۹۰ میلادی و اهمیت یافتن نبردهای هوایی، در اولویت قرارگرفتن پدافند هوایی برابر تدابیر فرماندهی معظم کل قوا، طی فرمانی قرارگاه پدافند هوایی با ماموریت دفاع از هوا و فضای کشور در مقابل هر گونه تهدید هوایی و با بهره‌گیری از تمامی ظرفیت‌های پدافند هوایی نیروهای مسلح کشور، در دهم شهریور ماه ۱۳۸۷ با ساختاری متفاوت سازماندهی و تقویت شد.
در زیر به گوشه ای از توانمندی ها و تجهیزاتی که در نیروهای پدافند ارتش برای حفظ و امنیت آسمان کشور استفاده می شود اشاره می کنیم:
سامانه باور ۳۷۳
سامانه موشکی بومی برد بلند راهبردی باور ۳۷۳ با قابلیت عملیات کشف رهگیری و انهدام انواع اهداف متخاصم و موشکهای بالستیک در تمامی شرایط آب و هوایی مختلف.
سامانه باور ۳۷۳ از چند بخش اصلی شامل؛ مرکز فرماندهی و کنترل آتش، رادار ردگیر اهداف، رادار کشف و شناسایی اهداف و پرتابگرها تشکیل شده است. سیستم موشکی باور ۳۷۳ یک سیستم موشکی پدافند هوایی از نوع دور بُردِ سطح‌به‌هوا و خودکششی می‌باشد.
این سیستم می‌تواند با انواع موشکهای کروز و بالگردها نیز به طور موثر مقابله کند. این سامانه پدافندی همچنین قادر است تا در محیط‌های آلوده به مواد شیمیایی، تشعشات رادیواکتیو و محیط‌های آلوده به مواد میکروبی فعالیت کند.
از دیگر قابلیت های سامانه ارتقاءیافته باور ۳۷۳، می توان به توانایی اتصال به شبکه، دریافت اطلاعات و پرداخت اطلاعات در شبکه اشاره کرد.
سامانه موشکی ۱۵ خرداد
سامانه بومی موشکی ۱۵ خرداد چابک با قابلیت تحرک پذیری بالا بهره برداری عملیاتی در حداقل زمان ممکن و دارای رادار آرایه فازی با قابلیت درگیری و هدایت همزمان ۶ موشک از دیگر توانمندی های پدافند هوایی کشور است.
سامانه ارتباطی فکور
سامانه فرماندهی و کنترل واکنش سریع رزمی کاملا بومی با قابلیت پردازش داده های دریافتی به منظور اجرای سریع ماموریت پدافند هوایی است.
سامانه راداری البرز ۲
سامانه تاکتیکی برد بلند کنترلی ساخته شده توسط دانشمندان جوان نیروی پدافند هوایی ارتش. سامانه البرز، رادار سه بعدی آرایه فازی با هدف رهگیری و آشکارسازی اهداف همایی برد بلند با سطح مقطع راداری پایین و پنهان کار تولید و مورد بهره برداری قرار گرفته شده است. حداکثر برد راداری این سامانه ۴۵۰ کیلومتر بوده و قادر است اهداف در ارتفاع پست را نیز شناسایی کند. رادار البرز همچنین قادر است ۳۰۰ هدف را به صورت همزمان ردگیری کند.
سامانه آذرخش
آذرخش یک سامانه پدافند هوایی بردکوتاه ارتفاع پایین مستقل با تحرک بالا است. این سامانه به‌صورت تلار (رادار و پرتاب‌گر) است و برای رهگیری و انهدام انواع اهداف هوایی ارتفاع پایین مانند پهپاد، موشک کروز، بالگرد و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سامانه راداری مطلع الفجر
سامانه راداری کاملا بومی مطلع الفجر با قابلیت کشف ریز پرنده ها و انواع اهداف با سطح مقطع راداری کم
رادار کاوش
رادار تاکتیکی برد کوتاه واکنش سریع جهت استقرار در نقاط کور راداری
موشک صیاد ۱
موشک های خانواده صیاد که توسط دانشمندان و متخصصان توانمند داخلی طراحی و تولید گردیده است همچون تیری که از چله کمان ارش رها می شود بر قلب اهداف متخاصم خواهد نشست.
سامانه موشکی آرمان
سامانه آرمان (سیاد تاکتیکی) یک سامانه پدافند هوایی برد متوسط و ارتفاع بلند است که برای محافظت از نقاط حساس در برابر تهدیدهای هوایی مانند موشکهای بالستیک کوتاه برد، موشکهای ضد رادار و کروز و بمب های هدایت شونده و بالگردها و پهپادها طراحی شده است. از مهمترین ویژگیهای این سامانه می‌توان به زمان واکنش کمتر از ۲۰ ثانیه، پوشش ۳۶۰ درجه ای منطقه عملیاتی، قابلیت درگیری همزمان با ۶ هدف، استقرار و آماده به کار شدن در ۳ دقیقه اشاره کرد. سامانه بومی موشکی صیاد تاکتیکی شکارچی انواع پرنده های با سرنشین و بدون سرنشین بالاخص موشک های دور برد است.
سامانه موشکی مجید
سامانه موشکی ارتفاع کم تاکتیکی مجید بدون انتشار امواج قادر به درگیری با اهداف متخاصم، پهپادها، اهداف پرسه زن می باشد.
با بهره گیری از توانمندی سامانه های دفاعی مورد اشاره می توان به جرات گفت که امروز جمهوری اسلامی ایران دارای نیروی پدافندی قوی با تجهیزات به روز دنیا است که با کمک دانشمندان و جوانان نخبه کشورمان به این مهم دست یافته و توانسته ایم با ساخت انواع سامانه های راداری و موشکی، خواب و خیال خام را از چشمان دشمنان برباید تا دیگر کسی نتواند چشم طمع به کشورمان داشته باشد و دشمنان این مرز و بوم به خوبی می دانند که اگر خطایی مرتکب شوند با پاسخ قاطع نیروهای مسلح کشورمان روبرو خواهند شد.
امروز چشمان همیشه بیدار و مراقب پدافند هوایی در رصد و پایش مرزهای هوایی در اقصی نقاط کشور به صورت ۲۴ ساعته و کنترل دقیق تمام ورود و خروج ها، آرامش این مرز و بوم را به ارمغان آورده و باید با تلاش جهادی این امنیت و قدرت بازدارندگی افزایش پیدا کند.
ستاد کل نیروهای مسلح چهارشنبه ۱۴ خرداد ماه با صدور بیانیه ای اعلام کرد: نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به عنوان تکیه گاه مستحکم ملت با آمادگی و قدرتی مثال زدنی آماده مقابله با هرگونه شرارت و خطای راهبردی دشمنان در هر زمان و در هر سطحی از تهدید می‌باشند.
در این بیانیه تاکید شد: ملت شجاع، بصیر و قهرمان ایران مسلماً در ادامه مسیر و برای فتح قله‌های افتخار و عظمت با پیروی مخلصانه و اعتقادی از ولی فقیه و رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی حضرت آیت الله العظمی امام خامنه‌ای (مدظله العالی) از همه سختی ها، مشکلات، فشارها و تحریم‌ها عبور خواهد کرد و در راه پیشرفت، بالندگی و اقتدار روز افزون در عرصه‌های گوناگون با استقامت در مقابل تهدیدها، توطئه ها، شیطنت ها، شرارت‌ها و جنایت‌های نظام سلطه جهانی، دشمنان را همچون گذشته از کرده خود پشیمان خواهند کرد و نیروهای مسلح مقتدر، توانمند، شجاع و قهرمان جمهوری اسلامی ایران با توکل بر خداوند متعال و تحت فرماندهی حکیمانه و هوشمندانه فرمانده معظم کل قوا به عنوان تکیه گاه مستحکم این ملت عزیز و سلحشور و بصیر با آمادگی و قدرتی مثال زدنی ضمن زیر نظر داشتن تحرکات و اقدامات دشمنان انقلاب اسلامی، آماده مقابله با هرگونه شرارت و خطای راهبردی آنها در هر زمان و در هر سطحی از تهدید می‌باشند.»
سرلشکر حسین سلامی، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز پنج شنبه ۱۵ خرداد ماه با هشدار نسبت به هرگونه اقدام علیه ایران، تأکید کرد که شرکت در ماجراجویی‌ها علیه کشور، عواقب سنگین و غیرقابل جبرانی به همراه خواهد داشت و پاسخی شدید در انتظار متجاوزان خواهد بود.
سرلشکر سلامی هشدار داد که این رژیم صهیونیستی است که در صورت درگیری، «از بین خواهد رفت» و «اسرائیلی‌ها به‌خوبی از توانمندی‌های ایران آگاهند.»