به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، بحث توسعه گردشگری در منابع آبی پس از آنکه «حسن روحانی» رییس جمهوری وقت دستور آن را به وزارت نیرو داد، از خردادماه سال 1398مورد توجه جدی این وزارتخانه به عنوان نهاد اصلی متولی منابع آبی کشور قرار گرفت و برداشتن گام‌های لازم برای توسعه این موضوع از همان زمان آغاز شد.
برنامه‌ریزی‌ها و تدارک‌های لازم منجر به آن شد تا ۲۷ خردادماه همان سال وزارت نیرو با هدف توسعه گردشگری در منابع آبی تفاهمنامه‌ای را با وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به امضا برساند تا بر اساس آن بتوان شرایط را برای حضور گردشگران در منابع آبی به خصوص سدها فراهم کرد.
اجرایی شدن تفاهمنامه این امکان رامی توانست فراهم کند تا مردم و گردشگران بتوانند در کنار این منابع از مواهب طبیعی استفاده کنند.
وزیر نیرو وقت در زمان امضای تفاهمنامه با وزارت گردشگری گفت: امروز ۱۷۰ دریاچه و مخزن سد و نیز بیش از ۵۰ تالاب در کشور وجود دارد که به زودی و با رعایت مقررات زیست محیطی امکان استفاده از این مواهب الهی برای مردم فراهم خواهد شد.
«رضا اردکانیان» افزود: بحث رونق گردشگری در تاسیسات آبی در گذشته به دلیل نبود امکانات و وجود نگرانی‌هایی در باره حفظ کیفیت منابع آبی چندان مورد توجه نبود، اما امسال(۹۸) و با کمک سازمان میراث فرهنگی و اتخاذ تدابیر لازم این امکان فراهم شده و رونق گردشگری با لحاظ دقیق مباحث حفظ کیفیت منابع آب دنبال خواهد شد.
وی خاطر نشان ساخت: این امر علاوه بر آنکه رونق گردشگری را به همراه خواهد داشت توسعه اشتغال را نیز به دنبال دارد و بخش زیادی از جوانان کشور را مشغول خواهد ساخت.
گرچه قرار بود رونق گردشگری در منابع آبی از همان سال گذشته اجرایی شود اما شیوع گسترده بیماری کرونا این امر را با تاخیر روبرو کرده و پیگیری آن به دلیل همه گیر شدن این بیماری ناتمام ماند.
وجود ۱۸۴ سد بزرگ با ویژگی‌های منحصر به فرد ظرفیت قابل توجهی برای توسعه گردشگری در منابع آبی است و از طرفی می تواند فرصتی برای حفاظت از منابع آب و تبدیل به یک رویه پسندیده همه گیر شود.
تغییر جدید برای اجرای طرح گردشگری در منابع آبی
اکنون سیدمحمد آهویی مدیرکل دفتر اقتصاد و بهره‌وری آب شرکت مدیریت منابع آب ایران در باره توسعه گردشگری در منابع آبی می گوید: در راستای سیاست‌های حفاظت از منابع آب و توسعه فعالیت‌های پایدار در بخش گردشگری، دفتر اقتصاد و بهره‌وری آب، مدیریت مصرف و تقاضای شرکت مدیریت منابع آب ایران، تلاش‌های گسترده‌ای را رقم زده است.
وی افزود: هدف اصلی این اقدام ها، ایجاد بستری قانونی و عملی برای توسعه پروژه‌های گردشگری در اطراف سدها و دریاچه‌ها، جذب سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی و ارتقای نظارت و امنیت در فعالیت‌های تفریحی مرتبط با منابع آبی است.
آهویی خاطرنشان کرد: در گام نخست، اصلاح اساسنامه شرکت‌های زیرمجموعه شرکت مدیریت منابع آب ایران صورت گرفته است. بر اساس این اصلاحات، فعالیت‌های مرتبط با گردشگری آبی به‌طور رسمی در اساسنامه این شرکت‌ها درج شده است.
مدیرکل دفتر اقتصاد و بهره‌وری آب شرکت مدیریت منابع آب ایران افزود: این تغییر، پس از موافقت هیات دولت و ارسال برای تأیید نهایی به شورای نگهبان، زمینه قانونی لازم برای توسعه پروژه‌های گردشگری مجاور سدها و دریاچه‌های کشور را فراهم می‌سازد.
وی همچنین از تهیه و تدوین کتاب راهنمای جامع گردشگری آبی، خبر داد و گفت: انتشار کتاب یکی دیگر از اقدام های مهم در این زمینه است. این کتاب راهنما، که برای نخستین بار عرضه می‌شود، شامل قوانین و مقررات مربوط، ساز و کار اجرایی جذب سرمایه‌گذاران غیردولتی و ظرفیت‌های موجود در بخش آب است. همچنین، کدهای آموزشی مربوط به دوره‌های گردشگری آبی برای مدیران و کارشناسان صنعت آب کشور تدوین شده است تا سطح آگاهی و توانمندسازی در این حوزه ارتقا یابد.
آهویی با بیان اینکه شیوه‌نامه‌های اجرایی فعالیت‌های گردشگری مجاور منابع و مجاری آبی مورد بازنگری قرار گرفته است، افزود: این بازنگری، با هدف افزایش نظم و جلوگیری از هرگونه تخلف صورت گرفته است. همچنین، مستندسازی و اخذ مالکیت اراضی پیرامون منابع آب، با هدف جلوگیری از تصرف غیرقانونی و ساماندهی کاربری اراضی، در دستور کار قرار گرفته است.
مدیرکل دفتر اقتصاد و بهره‌وری آب شرکت مدیریت منابع آب ایران ، ابراز امیدواری کرد که این اقدام ها و برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، ضمن حفاظت از منابع آب کشور، زمینه توسعه پایدار گردشگری آبی را فراهم کرده و رعایت ملاحظات زیست‌محیطی، جذب سرمایه‌گذاری، افزایش رفاه اجتماعی و ارتقاء سطح خدمات به گردشگران و بهره‌برداران از جمله نتایج حاصل از این تحولات باشد.
آهویی خاطرنشان کرد: انتظار می‌رود که در آینده، با همکاری همه ذینفعان، شاهد توسعه‌ای متوازن و ایمن در بخش گردشگری آبی کشور باشیم.
پیشتر مدیر پژوهشکده مطالعات و تحقیقات منابع آب معتقد است توسعه گردشگری در منابع و تاسیسات آبی اقدام بسیار مثبتی برای پاسداشت بهتر این منابع است اما قبل از آن باید فرهنگسازی صورت گیرد.
توسعه گردشگری در سدها نیازمند فرهنگسازی
«اشکان فرخ‌نیا» در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا افزود: اینکه برای حفاظت از تاسیسات و منابع آبی از ورود آلاینده‌ها، مانع ورود مردم به این محوطه‌ها شویم کار درستی نیست زیرا شاید بتوان مخزن و دریاچه سدها را محصور کرد و مانع ورود آلاینده‌ها شد اما نمی‌توان محیط طبیعی را محصور کرد.
وی ادامه داد: توسعه گردشگری در تاسیسات و منابع آبی قدم خوبی است برای آنکه مردم را نسبت به حفظ و نگهداری بهتر از آب و منابع آبی حساس کرد. باید به مردم آموزش داد که اگر مراقب آب و تاسیسات آبی نباشند و آنها را آلوده سازند این آلودگی در نهایت خود آنها را درگیر خواهد کرد.
فرخ نیا خاطرنشان ساخت: باید به کسانی که می‌خواهند گردشگر تاسیسات و منابع آبی باشند درست رفتار کردن با منابع آبی و چگونگی گردشگری در این تاسیسات را آموزش داد و حتی کودکان را حساس کرد تا اگر متوجه ورود آلودگی به این تاسیسات شدند خود پیشقدم برای جمع آوری شوند.