به گزارش خبرنگار معارف ایرنا امروز پنجشنبه ۱۵ خرداد سالروز قیام خونین مردم ایران در سال ۱۳۴۲ و مصادف با نهم ذی حجه، روز عرفه است؛ روزی که امام سجاد(ع) صدای گدایی را شنید که از مردم درخواست کمک می‌کرد و به او فرمود «وای بر تو، آیا در این روز از غیر خدا درخواست می‌کنی و حال آنکه برای بچه‌های در شکم مادر، در این روز امید می‌رود که احسان خدا شامل حالشان شود و به سعادت برسند».
روز عرفه یکی از اعیاد بزرگ است ولی به اسم عید نامیده نشده و روزی است که خدا بندگانش را به عبادت و طاعت خویش دعوت کرده و سفره‌های جود و احسانش را برای آنان گسترده و شیطان در این روز خوارتر، حقیرتر، رانده‌تر و خشمناک‌تر از روزهای دیگر است.
امام جعفر صادق (ع) درباره جایگاه روز عرفه فرمود «اگر کسی در ماه مبارک رمضان مورد مغفرت الهی قرار نگیرد، غفران برای او نیست مگر آنکه عرفه را درک کند.» برخی از بزرگان می گویند از این روایت دو مطلب به دست می آید. یکی، عظمت ماه مبارک رمضان از نظر گسترش مغفرت الهی که همه را در بر می گیرد و دوم، عظمت روز عرفه است.
بنا بر این اگر در ماه مبارک رمضان، زمان مطرح است، ممکن است برای عرفه نیز زمان مطرح باشد؛ یعنی هم روز خاص و هم مکان مورد نظر باشد که آن زمین عرفات است ولی زمان در اهمیت موضوع دخالت دارد که روز عرفه است. لذا از لحاظ قید زمان، اگر کسی در ماه مبارک رمضان مورد مغفرت الهی قرار نگرفت، مسلما اگر در روز عرفه از خداوند طلب مغفرت کند، مورد بخشش الهی قرار خواهد گرفت.
بر اساس برخی روایات، مساله مهم در روز عرفه به ویژه از ظهر تا غروب، زیارت امام حسین (ع) است که خدا قبل از آنکه به سرزمین عرفات نظر کند، به زائران سیدالشهدا(ع) عنایت می کند و این نظر افکندن در زمان های حساس و سرنوشت ساز مانند شب قدر، عید فطر، عید قربان و عید غدیر است که افضل اعمال در این زمان ها زیارت امام حسین (ع) است. هر لحظه ای از لحظات روز عرفه گران‌بها است؛ به ویژه برای دعا و درخواست از خدا. این فرصت بهترین فرصت است.
دعای امام حسین (ع) در روز عرفه و دعای چهل و هفتم صحیفه سجادیه از دعاهای وارد شده برای این روز است که مضامین توحیدی و عرفانی این دعاها ایمان را در دل های مشتاق بیشتر و امید به رحمت الهی را فزونتر می سازد. البته از امام صادق(ع) نیز دعایی در این روز روایت شده است.
رهبر معظم انقلاب با اشاره به دعای امام سجاد(ع) در روز عرفه فرمودند: من یک وقت این دو دعا را با هم مقایسه می کردم؛ اوّل دعای امام حسین(ع) را می‌خواندم، بعد دعای صحیفه سجّادیه را. مکرّر به نظر من این طور رسیده است که دعای حضرت سجّاد(ع)، مثل شرح دعای عرفه است. آن، متن و این، شرح است. آن، اصل و این، فرع است.
ایشان با اشاره به فضیلت روز عرفه افزودند: ما دچار غبارگرفتگی و زنگ‌زدگی در دل هایمان می شویم؛ تضرّع، خشوع، ذکر، توسّل، این زنگ ها را و این غبارها را می زداید و روزهای مشخّصی، فرصت های برتری برای این زنگ‌زدایی و رنگ‌زدایی و غبارروبی هست که از جمله برترینِ آنها عرفه است. روز عرفه را قدر بدانید. از ظهر عرفه تا غروب عرفه ساعات مهمّی است؛ لحظه‌لحظه این ساعات مثل اکسیر، مثل کیمیا حائز اهمّیّت است؛ این‌ها را با غفلت نگذرانیم.
دیروز نیز آیت‌الله خامنه‌ای در مراسم سی و ششمین سالگرد ارتحال امام خمینی (ره) روز عرفه را بهار دعا و خشوع و توجه و توسل برشمردند و به ملت به خصوص جوانان توصیه کردند با استفاده حداکثری از فرصت عرفه و قرائت دعای عاشفانه امام حسین در این روز، دعای ۴۷ صحیفه سجادیه را نیز به هر مقدار که توانستند بخوانند و با خدا راز و نیاز کنند.
اعمال روز عرفه شامل غسل، زیارت امام حسین (ع)، روزه برای کسی که ضعف پیدا نکند و بتواند دعا بخواند، دو رکعت نماز بعد از نماز عصر و پیش از خواندن دعاهای عرفه است که در رکعت اوّل بعد از حمد، توحید و در رکعت دوم بعد از حمد، سوره کافرون خوانده شود و بعد از آن چهار رکعت نماز وارد شده که در هر رکعت بعد از حمد، ۵۰ مرتبه سوره توحید خوانده می شود و این نماز، همان نماز حضرت امیر مومنان (ع) است.